Regelmatig lanceer ik een zoekopdracht op het wereldwijde web om te zoeken naar artikels over gezonde voeding, zowel bij gevalideerde wetenschappelijke bronnen, als bij bronnen die wat minder onderbouwd zijn. Zo vond ik in de archieven van Knack een iets ouder (dd 04/07/2016) artikel, dat ik wel gepast vond tijdens deze zomerperiode: ‘Blijf gezond en eet als een Fransman: 8 tips’. Het artikel was gebaseerd op een wetenschappelijke studie die op 18 mei 2016 gepubliceerd werd in de British Journal of Nutrition en heeft zo dus ook een wetenschappelijke onderbouwing.
Het uitgangspunt van het onderzoek waarop dit artikel gebaseerd is, is dat Frankrijk, in verhouding tot andere landen, veel minder getroffen wordt door de obesitasepidemie. Bijgevolg ging men op zoek naar de patronen in de voeding van de Franse volwassenen (2600 personen namen deel aan deze studie), om te ontdekken wat mogelijk de aanleiding is, zodat wij mogelijk ons eigen voedingspatroon kunnen ‘verfransen’, om de obesitasepidemie onder controle te krijgen.
Uit de 7-daagse voedingsregistratie kwamen volgende 8 patronen naar voren:
- Fransen zijn meesters in het bepalen van de juiste portie: de eten alle voedingsgroepen, maar in kleinere porties dan in andere landen, wat uiteraard resulteert in een lagere calorie-inname en bijgevolg in minder overgewicht.
- De Fransen zijn niet bang van vet: ze eten vette kazen en volle melkproducten. Vroeger werden deze producten afgeraden, omwille van een verhoogd risico op hart en vaatziekten, maar ondertussen zijn er reeds diverse studies die aantonen dat kazen die rijk zijn aan verzadigde vetten en volle melkproducten geen negatieve invloed hebben op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Het is zelfs zo dat aangetoond is dat personen die volle zuivelproducten gebruiken, gemiddeld minder overgewicht hebben dan personen die magere zuivelproducten gebruiken.
- De Fransen eten amper gefrituurd en bewerkt voedsel, maar kiezen eerder voor basisproducten die weinig industriële bewerkingen ondergaan hebben.
- Ze eten verse vis: 70% van de Fransen had minstens 1 keer verse vis gegeten tijdens de week waarin ze hun voeding moesten registreren. Bij de gemiddelde Amerikaan is dat 30%…
- 68% van de Fransen drinkt alcohol, voornamelijk wijn.
- Fransen eten gezond: volkoren brood, soep, fruit, thee, voedsel dat van nature arm is aan vet, maar ook taarten en gebakjes. Een belangrijk aspect in Frankrijk is immers dat ze de plezierige kant van eten niet vergeten!
- Als de Fransen ongezond eten, dan valt het al bij al nog mee: ze kiezen niet voor fast food, maar voor traditionele voeding met vet, zout en suiker die afkomstig is uit wijn, salami, kaas, brood, rood vlees, granen en dessert.
- Ze houden het simpel: zo’n 10% van de Fransen volgt wat in de studie omschreven wordt als een basisdieet: ze kiezen voor eenvoudige en onbewerkte producten als kaas, eieren, aardappelen, boter, yoghurt, dierlijk vet, pasta en brood.
Kortom, de rode draad door de Franse keuken is variatie aan weinig bewerkte producten, in acceptabele porties, waarbij de sociale kant van de maaltijd als plezier en gezelligheid zeker niet uit het oog verloren wordt. En aangezien de Franse keuken best een lekkere keuken is, is er geen enkele reden om tijdens onze staycation niet te leven als God in Frankrijk, bij temperaturen die van tijd tot tijd Mediterraans aanvoel(d)en…
Wat onthouden we best uit deze studie?
Eet alles, maar met mate en geniet van iedere hap! Denk niet bij elke hap na over de calorieën, maar schrok ook niet alles binnen. Eet bewust, geniet van de heerlijke smaken op je bord, in al hun eenvoud. Luister naar je lichaam: voldaan is voldaan, stop dan ook met eten en neem geen te grote portie. Eet gerust eens een dessertje, en geniet van tijd tot tijd van een glas wijn, maar prop je niet de ganse dag vol met suiker, onder de vorm van frisdranken of zoete snacks, dat maakt niet uit. En kies vooral voor weinig bewerkte producten, bij voorkeur uit de korte keten.
Als je in Frankrijk een grootwarenhuis binnen stapt en je gaat naar de afdeling groenten en fruit, dan vind je daar bijna uitsluitend groenten en fruit van het seizoen. De keuze aan verschillende soorten is beperkt, maar de herkomst is bijna uitsluitend Frankrijk. Sinds de Corona-crisis vinden we ook in de Belgische supermarkten vaker lokale producten, maar vaak stel ik vast dat boontjes, zelfs tijdens het seizoen, uit Egypte komen of appels, die lang bewaren en ook hier groeien, uit Nieuw Zeeland,… Zelfs al kies je dan voor een puur product, met name verse groente, vaak hebben deze toch een bewerking ondergaan, al was het maar om het transport op een aanvaardbare manier te overleven.
Laat zo veel mogelijk gefrituurde en sterk bewerkte producten links liggen: Hamburger met frietjes, bereide maaltijden die je alleen nog moet opwarmen in de microgolfoven, dat is niet wat je in de Franse keuken vindt. Daar vind je een stukje vis of vlees, recht van de visboer of de slager en aardappeltjes, rijst of pasta, in de juiste verhoudingen. De maaltijd wordt doorgaans voorafgegaan door een soep en afgerond met een dessert.
Een typisch Frans ontbijt? Een stukje stokbrood van lokale granen en recht van de bakker, met boter en confituur of een plakje kaas, met nog een yoghurt en een stukje fruit als dessert én een koffie met melk. Ter afwisseling al eens een croissantje of een chocoladebroodje.
Een typisch Franse lunch? Dat kan niet anders dan een quiche zijn: deeg van lokale granen, eieren, groenten en vlees. In tegenstelling tot het ontbijt, is dit een hartige maaltijd. Of een croque monsieur, dat staat ook regelmatig op het menu. Maar standaard wordt het warme hoofdgerecht voorafgegaan door een voorgerecht van rauwkost met stokbrood. Water is de vaste drank bij de lunch.
De avondmaaltijd tenslotte, wordt zoals hierboven beschreven voorafgegaan door een soep, daarna volgt een hoofdgerecht waarbij het stuk vis of vlees centraal staat en de maaltijd wordt afgesloten met een dessert. Als er in de loop van de week wijn gedronken wordt, dan is dat bij deze maaltijd, maar steevest vergezeld van een glas water. Velen houden echter de wijn voor tijdens het weekend. In tegenstelling tot de indruk die wij soms krijgen van de Franse keuken, weten de Fransen immers maat te houden.
En hoewel wij volle producten en desserten vaak als ongezond aanzien, in combinatie met veel groenten en een stukje mager vis of vlees, kan dit allemaal binnen een gezonde voeding! Bovendien staan er vaak eenvoudige gerechten op het menu, regelmatig vergezeld door een sausje. Een beetje terug naar grootmoeders keuken dus en veel lekkerder dan sterk bewerkte industriële voeding uit een plastic verpakking en een lange houdbaarheidsdatum!
