In Metro van 06/05/2019 vonden we het artikel ‘Proteïneshakes verkorten levensduur’, dat hebben we voor u gelezen en hierover geven we ook onze mening.
Het artikel gaat erover dat proteïneshakes ervoor zorgen dat spieren snel opgebouwd worden, maar dat ze ook zorgen voor een opvliegend temperament, overgewicht en verkorte levensduur. In eerste instantie spreekt men hier over de hoofdzakelijk weiproteïne gebaseerde shakes die vaak gebruikt worden in fitness omgevingen, maar aangezien proteïnediëten ook populaire vermageringsdiëten zijn, wilden we hier toch graag het fijne over weten.
De conclusie komt voort uit een onderzoek dat gevoerd werd in Sidney, aan het Charles Perkins Centre. Het onderzoek werd gevoerd bij muizen met grote hoeveelheden vertakte keten aminozuren. (Eiwitten zijn een aaneenschakeling van aminozuren. Er zijn een 20-tal verschillende aminozuren. De vertakte keten aminozuren waarover het hier gaat, zijn de aminozuren leucine, isoleucine en valine.) Deze vertakte keten aminozuren komen vooral voor in rood vlees en melkproducten, maar ook in wit vlees, vis, eieren, bonen, linzen, noten en sojaproducten.
Tryptofaan is een ander aminozuur, nodig om het hormoon serotonine, beter bekend als het gelukshormoon, dat ook nodig is voor een goede nachtrust. Door een hoge hoeveelheid van de vertakte aminozuren in het bloed, ontstaat er een competitie tussen deze vertakte aminozuren en tryptofaan bij het transport naar de hersenen. Hierdoor ontstaat een tekort aan serotonine in de hersenen, wat naast problemen met het gemoed en de slaap ook aanleiding vormt tot over-eten bij muizen, met obesitas en een verkorte levensduur tot gevolg. Met een hoge hoeveelheid vertakte aminozuren, bedoelt men 200% van de normale gehaltes van deze aminozuren.
Conclusie van het onderzoek was dat het beter was om te variëren in voeding en eiwitbronnen, om op die manier voldoende eiwitten op te nemen, maar ook voldoende vezels, vitaminen en mineralen. Als nota kunnen we nog toevoegen dat voedingsmiddelen rijk aan tryptofaan o.a. zaden en noten zijn, maar ook sojabonen, kaas, kip en kalkoen. Deze voedingsmiddelen zorgen dan ook voor een beter evenwicht in de competitie met vertakte keten aminozuren, waardoor het vooral de eiwitten uit rood vlees, zuivelproducten en weiproteïneshakes zijn die nadelige effecten hebben op de gezondheid.
Wat is onze mening
over dit artikel?
Om te beginnen vind ik het belangrijk om aan te halen dat het hier gaat over
een onderzoek bij muizen. Onderzoek
bij muizen is belangrijk, aangezien de voortplanting bij muizen veel sneller
verloopt dan bij mensen en muizen ook een kortere levensduur hebben dan mensen.
Effecten als versnelde veroudering, versneld overlijden of gelijk welk ander
effect dat, in dit geval door een verhoogd gehalte aan vertakte keten
aminozuren in de voeding uitgelokt wordt, zijn bij onderzoek op muizen veel
sneller zichtbaar dan bij onderzoek op mensen. Het nadeel van dit soort van
onderzoek is dat mensen geen muizen zijn en dat effecten bij muizen een
indicatie kunnen zijn van gelijkaardige effecten bij de mens, maar helemaal
niet overeen hoeven te komen met de manier waarop mensen reageren onder
gelijkaardige omstandigheden. De conclusies van onderzoek bij muizen mogen dus niet zomaar doorgetrokken worden als
waarheid voor de mens, maar het is best om er toch rekening met te houden,
dat er een kans bestaat dat de
resultaten van het betreffende onderzoek ook
op mensen van toepassing kunnen zijn.
Als we er van uit gaan dat de conclusies ook van toepassing zijn op mensen, dan kunnen er nog vragen gesteld worden over de manier waarop het onderzoek gevoerd werd. Meer vertakte keten aminozuren vormen aanleiding tot overgewicht. Kan dit louter toegeschreven worden aan een lager serotoninegehalte? Lost het probleem zichzelf op indien er naast deze vertakte keten aminozuren ook tryptofaan bijgegeven wordt? Dan is er bij deze meteen een oplossing voor het probleem. We kunnen ons ook afvragen of de muizen die extra van deze vertakte keten aminozuren gekregen hebben in hun voeding ook extra lichamelijke inspanning geleverd hebben. Als we uitgaan van de gebruikers van de weiproteïneshakes in fitness middens, dan worden deze shakes gecombineerd met training, specifiek met de bedoeling om spieren op te bouwen. Eiwitten kunnen namelijk gebruikt worden als bouwstof om spieren op te bouwen, maar ze kunnen net zo goed gebruikt worden als brandstof en omgezet worden in energie. Bij een teveel aan energie wordt het teveel omgezet in vet, wat dan weer aanleiding vormt tot obesitas. Wanneer de spieren onvoldoende gebruikt worden, dan zullen ze niet verder opgebouwd worden, en worden de eiwitten gebruikt als bron van energie. Van obesitas is het al langer geweten dat dit negatieve effecten heeft op de gezondheid en ook een verkorting van de levensduur tot gevolg kan hebben. Er zijn dus wel nog wat losse eindjes vooraleer we een definitieve conclusie kunnen trekken…
Los van deze studie wil ik ook nog graag iets zeggen over proteïneshakes en nierproblemen. Bij personen die nierproblemen hebben kan het gebruik van veel eiwitten in de voeding deze nierproblemen verergeren. Proteïneshakes onder gelijk welke vorm zijn voor deze personen dan ook uit den boze. Daarnaast hebben personen met een hoge bloeddruk, overgewicht of diabetes een verhoogd risico op nierproblemen. Bij deze personen is het dus aangewezen om de nieren te laten onderzoeken alvorens proteïneshakes te gebruiken. Is er geen onderzoek gebeurd, dan is het beter om de betreffende shakes sowieso te vermijden. Bij gezonde personen is er voorlopig echter geen bewijs dat proteïneshakes of een eiwitrijke voeding in het algemeen een negatieve invloed zouden hebben op de nieren.
Los van bovenstaande , wil ik benadrukken dat ik absoluut voorstander ben van een gezonde en gevarieerde voeding. Wil je tijdelijk proteïneshakes gebruiken, voor spieropbouw of om gewicht te verliezen, doe dit dan uitsluitend indien het veilig is voor jou en doe dit tijdelijk. Kies voor producten die niet hoofdzakelijk vertakte keten aminozuren bevatten, maar waarin alle aminozuren in juiste verhoudingen aanwezig zijn. En laat je steeds opvolgen! Shakes kunnen tijdelijk een oplossing bieden en een boost geven voor spieropbouw of gewichtsverlies, maar een diëtist kan je steeds adviseren hoe je een eiwitrijke of een gezonde energiebeperkte voeding kan opbouwen met gewone voedingsmiddelen. Het is immers niet de bedoeling en ook weinig gezellig om op lange termijn hoofdzakelijk te leven op shakes, maar wel om gezonde voeding te gebruiken en ook om bij feestelijke gelegenheden gezonde keuzes te kunnen maken, zonder het gevoel te hebben gestraft te worden of op dieet te zijn!
