Vooraleer we de aandacht van de heren verliezen: Gezond zwanger worden begint zo’n 3 maanden voor de conceptie en is daardoor niet alleen een kwestie van dames, maar ook van heren! Dat is één van de belangrijke boodschappen die Prof. Dr. Regine Stegers- Theunissen van het Erasmus UMC te Rotterdam meebracht tijdens haar presentatie op het gezondheidscongres op 15 november 2019. Op 16 november, werd er tijdens datzelfde congres door Prof. Dr. Tessa Roseboom van het AMC-UVA te Amsterdam aan toegevoegd dat wat we eten tijdens de zwangerschap niet alleen een belangrijke invloed heeft op de gezondheid van je eigen kind, maar ook op de gezondheid van de daaropvolgende generatie. Aandacht voor voeding voor en tijdens de zwangerschap kan dus een zeer belangrijke gezondheidsimpact hebben en verdient daarom onze aandacht!
Vanaf zo’n 3 maanden voor de conceptie, begint de rijping van de eicel. In diezelfde periode worden ook zaadcellen geproduceerd. Onze levensstijl en wat we eten in die periode heeft dus een invloed op de kwaliteit van eicel en zaadcel, en bijgevolg ook op de kans op bevruchting en de gezondheid van de baby die daar het gevolg van is.
20% van de koppels met een kinderwens rookt, 70% gebruikt alcohol, 80% gebruikt een ongezond dieet met te veel energie en te weinig groenten en fruit en 45% heeft last van overgewicht. Al deze factoren hebben een negatieve invloed op zowel de kwaliteit van de eicel als op die van de zaadcel. Onderzoek toont aan dat wanneer een traditioneel Nederlands (studie werd uitgevoerd in Nederland) eetpatroon gevolgd wordt, de kwaliteit van de zaadcellen, zowel wat aantallen als wat beweeglijkheid betreft, veel beter is, dan wanneer een Westers eetpatroon gevolgd wordt, zoals dat voor velen vandaag de gewoonte is.
Een van de belangrijke aandachtspunten voor de zwangerschap is foliumzuur. Dit is zowel van belang voor mannen als voor vrouwen. Bij een voeding met voldoende foliumzuur is er 40% meer kans op zwangerschap, stijgt de spermakwaliteit met 70% en verbetert de embryonale groei en ontwikkeling met 25%!
Een ongezonde leefstijl en voeding leidt vaker tot een kleiner embryo en een lager geboortegewicht. En baby’s met een laag geboortegewicht krijgen op latere leeftijd, veel vroeger te maken met ouderdomsziekten, zoals hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Kinderen van obese moeders hebben ook een grotere kans om zelf overgewicht te krijgen, maar ook op gedrags- en ontwikkelingsproblemen. Wanneer er sprake is van een klein embryo, is er een grotere kans op een vroeggeboorte en een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. Voor de moeder is er ook een verhoogd risico op zwangerschapsvergiftiging, en hoge bloeddruk of diabetes tijdens de zwangerschap.
Om de kans op een zwangerschap te vergroten en de gezondheid van de baby te bevorderen is een BMI van niet meer dan 25 aan te bevelen, samen met een gezond dieet en een goede vitamine D en foliumzuurstatus, vóór de zwangerschap. Uiteraard is een gezond dieet en een goede vitamine D en foliumzuurstatus tijdens de zwangerschap net zo belangrijk.
Onderzoek heeft aangetoond dat deze gezonde levensstijl en dit gezond voedingspatroon het best bereikt kan worden door begeleiding voor en tijdens de zwangerschap. Bovendien werd aangetoond dat het voor mannen belangrijk is dat zij een gezonde voeding gebruiken en een gezonde levensstijl nastreven voor de conceptie, maar zodra de conceptie plaatsgevonden heeft, zit hun job er op en kunnen ze in theorie weer gewoon hun gangen gaan. Er is echter ook onderzoek dat aantoont dat vrouwen, waarvan de man ook een gezonde levensstijl nastreeft en een gezonde voeding gebruikt, er veel beter in slagen om hun eigen gezonde levensstijl en gezonde voeding vol te houden. De moeite waard dus om samen te gaan voor een gezonde baby!
Maar uiteraard stopt het ook niet bij de geboorte. Om je baby de beste kansen te bieden, geef je best borstvoeding, want borstgevoede kinderen hebben een kleinere kans op het ontwikkelen van overgewicht en hart- en vaatziekten. Uiteraard is de voeding van de moeder ook belangrijk tijdens de borstvoedingsperiode. En zodra de borstvoeding stopt is het uiteraard de bedoeling dat de gezonde voeding voor de baby blijft verdergezet worden. Uiteraard zal je hierbij de beste resultaten bereiken als je kleine spruit een goed voorbeeld te zien krijgt.
Maar, zoals reeds aangegeven in de intro is jou eigen voeding tijdens de zwangerschap niet alleen bepalend voor de toekomst van je eigen kindje, maar ook voor de daaropvolgende generatie. Zit er namelijk een klein meisje in je baarmoeder, dan worden tijdens de derde maand van de zwangerschap de eierstokken van dat meisje aangelegd. De kwaliteit van jou voeding op dat moment is voor een deel bepalend voor de kwaliteit van de eicellen van jou dochter en dus voor de gezondheid van je kleinkinderen!
Dit is gebleken uit een grootscheepse studie die gebeurd is in de bovenste helft van Nederland. Terwijl het Zuiden van Nederland tijdens de oorlog al bevrijd was, bleef de oorlog in het Noorden van Nederland nog voortduren en kenden ze daar een periode van enorme hongersnood, die veel erger was dan tijdens de periode van oorlog die daaraan voorafging. De zwangere vrouwen van toen, hun kinderen en hun kleinkinderen werden opgezocht in het kader van dit onderzoek en er werd ook een onderscheid gemaakt volgens de periode van de zwangerschap die tijdens deze grote hongersnood viel.
Zonen en dochters waarvan de moeder tijdens het eerste trimester van de zwangerschap voedingstekorten had, werden nadien zwaarder, hadden vaker een hoge LDL en een lage HDL-cholesterol, kregen vaker een hartinfarct en hadden hogere leverfibrinogeenwaarden. Bovendien hebben ze gemiddeld een minder goede doorbloeding van de hersenen, waardoor de hersenen op 50-jarige leeftijd minder functioneel zijn en waardoor ze nadelen ondervinden op de arbeidsmarkt. Wanneer er vooral tijdens het tweede trimester van de zwangerschap een voedingstekort was, ondervonden zonen en dochters vooral luchtwegproblemen en problemen met de nieren. Kleinkinderen waarvan de grootmoeder voedingstekorten ondervond rond de derde maand van de zwangerschap hebben een veel groter risico op diabetes, schizofrenie en hart- en vaatziekten.
Ga er ook niet van uit dat deze problemen zich vandaag niet meer stellen. We hebben het hier over een grote periode van hongersnood en dat kennen we vandaag immers niet in onze Westerse wereld. Onze huidige Westerse voeding is echter calorierijk, waardoor we geen honger lijden in de letterlijke zin van het woord, maar de kwaliteit van ons voedsel is lang niet wat het zou moeten zijn. En hoewel we geen gebrek hebben aan energie in ons voedsel, is onze voeding arm aan micronutriënten, en hebben we wel degelijk last van tekorten van bepaalde vitaminen en mineralen. Deze tekorten kunnen net zo zeer leiden tot ondervoeding met de nodige gevolgen voor de volgende generaties.
Heb je een zwangerschapswens of lukt zwanger worden niet zo goed? Maak dan zeker eens een afspraak, zodat we samen de voeding en levensstijl van de beide partners onder de loep kunnen nemen, met misschien wel een zwangerschap en een gezonde baby als resultaat!
