15 tot 20% van de bevolking heeft last van een spastische darm. De medische term is 'prikkelbaar darm syndroom' (PDS). De exacte oorzaak van PDS is nog steeds niet gekend. Wellicht gaat het niet over één, maar wel over een combinatie van oorzaken, die leiden tot het ontstaan van de klachten. Veel patiënten hebben een lichte graad van ontsteking in de wand van de darm, waardoor de darm overgevoelig wordt of de doorlaatbaarheid van de darm toeneemt (leaky gut). Jammer genoeg is er nog geen goede behandeling beschikbaar om PDS te genezen.
Veel voorkomende symptomen zijn: pijn, opgeblazen gevoel, ongemak in de buik, wisselend ontlastingspatroon, diarree, constipatie, abnormale ontlasting (zacht/waterig of zeer hard), misselijkheid, veel boeren, vermoeidheid, winderigheid, … De klachten zijn meestal van lange duur maar ze kunnen ook tijdelijk, in periodes, voorkomen. Vaak zijn ze wisselvallig van aard. Ze hebben duidelijk een effect op de kwaliteit van het leven. Een hectisch leven en stress versterken de symptomen.
Bovenvermelde symptomen kunnen ook voorkomen bij mensen met andere darmaandoeningen zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, coeliakie en darmkanker. Het is belangrijk om een arts te contacteren die eerst een juiste diagnose stelt. In sommige gevallen kunnen ook deze mensen voordeel hebben aan een low-FODMaPdieet.
Om de klachten te verminderen kunnen we het FODMaP-arm dieet inschakelen. Onderzoek toonde aan dat dit dieet bijdraagt tot de bestrijding van PDS. FODMaP is een verzamelnaam voor bepaalde koolhydraten die elke dag in onze voeding voorkomen en staat voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden and Polyolen. FODMaP’s worden slecht of niet opgenomen in de dunne darm en komen onverteerd in de dikke darm terecht. Dat leidt tot allerlei klachten bij mensen met een hogere gevoeligheid. De FODMaP’s trekken vocht aan waardoor de darmen uitzetten en leiden tot diarree. Bovendien fungeren deze onverteerde koolhydraten in de dikke darm als voedselbron voor de darmbacteriën waardoor ze gaan gisten. Dat levert gasproductie en symptomen als winderigheid en opgeblazen gevoel.
Door een FODMaP-arm dieet veranderen we via de voeding de inhoud van dunne en dikke darm. Door een laag gehalte aan FODMaP’s in de voeding is er minder gas en vocht aanwezig in de darmen. Die gaan minder uitzetten en komen minder onder druk te staan. Wellicht zijn (sommige) mensen gevoelig voor één of meerdere van deze FODMaP’s, niet voor alle. Vermijd bij de start van het dieet alle fodmap’s gedurende 6 weken want we kennen de eigenlijke ‘boosdoener’ nog niet. Lees nauwkeurig de ingrediëntenlijst op het etiket van de voedingsmiddelen. Je zult merken dat de klachten snel – al tijdens de eerste weken van het dieet – verminderen of verdwijnen. Zo weet je dat je gevoelig bent voor FODMaP’s. Hou de strenge vorm van het dieet 6 weken vol. Zo laat je de darmen ook voldoende tot rust komen. Vanaf week 7 voegen we de FODMaP ’s opnieuw in kleine hoeveelheden en gecontroleerd toe aan de voeding. Zo komen we op het spoor wat je (wel of niet) kunt verdragen en hoeveel. FODMaP’s zijn van nature aanwezig in de voeding of worden toegevoegd door de industrie.
Een voedselintolerantie kan doorheen de jaren minder of net ernstiger worden. Daarom is een regelmatige opvolging bij een allergiediëtist belangrijk. Indien nodig wordt het voedingsadvies op maat herzien en kan een nieuwe tolerantiegrens bepaald worden.
