Bij een allergie speelt het immuunsysteem een belangrijke rol. In normale omstandigheden beschermt dit systeem ons tegen lichaamsvreemde stoffen zoals virussen en bacteriën door antistoffen te produceren.
Een voedselallergie is een ongewone reactie op een onschadelijk voedingsbestanddeel. Meestal gaat het over allergische reacties op voedingseiwitten, maar momenteel zien we ook allergische reacties op koolhydraten in de voeding. In bepaalde omstandigheden gaat het immuunsysteem dit voedingsbestanddeel zien als een indringer. Deze indringer wordt een allergeen genoemd. Bij het eerste contact met dit allergeen zal het afweersysteem antistoffen gaan produceren. In deze fase treden er nog geen klachten op. Pas na een volgend contact met het allergeen zijn de klachten er wel, vaak zelfs bij de kleinste hoeveelheid voedsel.
De klachten zijn persoonsgebonden en gaan van zeer mild tot zeer ernstig. Ze zijn beperkt tot één symptoom of een verzameling van symptomen. Meestal verschijnen de klachten binnen de 15 à 20 minuten na de consumptie van het allergeen.
Allergische klachten kunnen zich uiten via:
de luchtwegen: hoesten, piepende adem, kortademig, pijn op de borst, benauwd, vernauwde keel, hese stem, waterige ogen, niezen, verstopte neus, lopende of jeukende neus
de huid: uitgebreide roodheid, uitslag over hele lichaam, zwelling tong/lippen, jeuk
de maag en darmen: braken, diarree, slikproblemen, misselijkheid, pijn, krampen
de hersenen: angst, hoofdpijn, metaalsmaak
het hart: bleke of blauwe huid, zwakke pols, duizeligheid, verwardheid, shock, bewusteloosheid
De 14 meest voorkomende allergenen in voedingsmiddelen in Europa zijn: ei, lupine, melk, mosterd, noten, pinda, schaaldieren, selderij, sesam, soja, sulfiet, tarwe, vis en weekdieren. Het is verplicht om deze 14 allergenen op de etiketten van voedingsmiddelen te vermelden indien ze aanwezig zijn.
Er bestaat geen geneesmiddel voor een allergie. De enige manier om een allergische reactie te voorkomen, is het allergeen dat de reactie uitlokt strikt vermijden. Let wel op, het allergeen kan ook verborgen zitten in samengestelde voedingsmiddelen.
Afhankelijk van de ernst van de allergie kan de reactie optreden bij de minste hoeveelheid van het voedingsmiddel of pas na een grotere inname. Bespreek dit met je arts en je allergiediëtiste. Daarnaast kan een allergie met de jaren milder of net ernstiger worden, daarom is een goede opvolging door de arts belangrijk. Aan de hand van zijn bevindingen kan de allergiediëtist jouw voedingsplan aanpassen.
In sommige gevallen is een strikt dieet nodig en kan het niet volgen van het dieet leiden tot ernstige of zelfs levensbedreigende situaties. Denk hierbij maar aan het Canadese meisje met een pinda-allergie, dat sterft na een nachtzoen van haar vriend, nadat hij een boterham met pindakaas gegeten heeft. In zo’n geval is het belangrijk te weten welke voedingsmiddelen allemaal vermeden moeten worden, maar los daarvan is het even belangrijk om alternatieven te zoeken, die ervoor zorgen dat deze voedingsmiddelen volwaardig kunnen vervangen worden, zodat het dieet volgen geen zware last wordt. In andere gevallen kan een dieet minder strikt zijn en wordt er gezocht naar aangepaste voedingsgewoonten die toch passen in je eigen routines en aansluiten bij je gewoonten, om de aanpassingen op die manier haalbaar te maken.
