Eén op vijf Belgische jongeren tussen 2 en 17 jaar heeft volgens de cijfers van Sciensano uit 2018 overgewichten 5,8% heeft obesitas. Het probleem is het grootst bij kleine kinderen tussen 2 en 4 jaar oud. Onder hen heeft één op vier overgewicht en 11,7% van hen is obees. Naast het ongemak van het overgewicht brengt dit ook gezondheidsproblemen met zich mee. Een aantal van deze gezondheidsproblemen is reeds zichtbaar op jonge leeftijd, maar sommige zijn pas zichtbaar op volwassen leeftijd. Deze kinderen hebben op volwassen leeftijd immers een verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten en obstructief slaapapneu.
Slaapapneu komt ook bij deze kinderen op kinderleeftijd al voor. Daar waar bij de gemiddelde bevolking slaapapneu slechts voorkomt bij 2 à 3% van de kinderen, komt het voor bij ongeveer 50% van de kinderen met obesitas.
Ook op kinderleeftijd komt er, als gevolg van obesitas een aantasting van de endotheellaag van de bloedvaten voor. De endotheellaag is de binnenste laag van de bloedvaten, die tot doel heeft de bloedsomloop te vergemakkelijke door de vaatwand van een gladde laag te voorzien. Deze gladde laag voorkomt de aantrekking en vasthechting van zowel bloedplaadjes als vreemde stoffen, die zouden kunnen leiden tot vaatvernauwing. Een aantasting van deze endotheellaag, kan bijgevolg aderverkalking veroorzaken, wat later leidt tot een hoger risico op vaatlijden, hoge bloeddruk en hartinfarct.
Op 4 januari 2022 publiceerde het UZA een artikel (het volledige onderzoek heb ik niet meteen kunnen terugvinden), gebaseerd op onderzoek dat zij zelf gedaan hebben in samenwerking met de UA, waaruit blijkt dat de invloed van obesitas op de endotheellaag bij jongeren omkeerbaar is.
Bij het onderzoek werden 130 kinderen betrokken met obesitas betrokken tussen 8 en 18 jaar. 87 onder hen hadden ook een obstructief slaapapneu. Nadat deze kinderen gewicht verloren, blijkt uit de studie dat de endotheelfunctie herstelt. Daarmee wordt aangetoond dat de neveneffecten van obesitas omkeerbaar zijn en gewichtsverlies dus niet alleen gezondheidsvoordelen biedt op korte, maar ook op lange termijn.
Echter, uit dezelfde studie bleek ook dat het effect van het gewichtsverlies op de schade aan het endotheel duidelijk minder groot was bij deze kinderen die naast obesitas ook last hadden van slaapapneu. De slaapapneu op zich vormt dus mogelijk een afzonderlijke risicofactor en het is belangrijk om kinderen te screenen op slaapapneu en het slaapapneu afzonderlijk te behandelen, om op die manier het hart- en bloedvatensysteem van deze kinderen te beschermen.
Hoe kan je slaapapneu herkennen?
Wanneer je kind snurkt of korte adempauzes heeft wanneer het slaapt, kan dat wijzen op slaapapneu. Maar ook onrustig slapen, ’s nachts wakker worden, zweten tijdens de slaap, moeilijk ademen en bedplassen kunne indicaties zijn dat er sprake is van slaapapneu. Overdag zijn deze kinderen vaan vermoeid of net druk of hyperactief of hebben ze problemen om zich te concentreren en halen ze minder goede resultaten op school.
Maak je je zorgen?
Het UZA is het internationaal referentiecentrum voor de diagnose en behandeling van kinderen met slaapapneu. De toegepaste behandeling is op maat van het probleem. Milde gevallen van slaapapneu kunnen behandeld worden met medicatie. In andere gevallen is er soms orthodontie of een ingreep nodig. In uitzonderlijke gevallen, vooral in combinatie met onderliggende problematieken is een behandeling met CPAP nodig. Dit is een toestel verbonden met een mond-neusmasker, dat je draagt tijdens het slapen waarmee de lucht uit de omgeving onder een verhoogde druk gezet wordt, zodat je mond- en keelholte door deze overdruk niet meer kan dichtklappen. Wanneer er bovendien spreke is van overgewicht, maakt gewichtsverlies een essentieel onderdeel uit van de behandeling.Indien je je zorgen maakt rond dit onderwerp, bespreek dit dan zeker met je huisarts. Is er sprake van overgewicht bij je kind? Negeer dit dan niet, maar maak een afspraak bij een diëtist om het overgewicht aan te pakken. Let op! De waarden voor overgewicht en ondergewicht bij kinderen en jongeren zijn anders dan deze voor volwassenen. Hier kan he een link vinden naar een publicatie van het Voedingscentrum.nl waar je richtwaarden voor over- en ondergewicht kan terugvinden in functie van de leeftijd en het geslacht van je kind.
